(i. A.). 1. Son, encâm, akıbet, pâyân: Hâtime çekmek = Bitirmek. 2. Bir kitabın sonuna eklenen makale ki, ekseriya neticesi hükmündedir. Son söz; fâtihe mukaddime, ön söz zıddı: Hâtime-i kitâb, hâtimet-ül-kitâb. r
(i. A.). 1. Mühürleme, mühür basma (çok kullanılmışsa da yerine kullanılan temhir yanlış olduğundan, hatm ve tahtîm demek doğrudur). 2. Bitirme, tüketme, sona erdirme: Hatm-i kelâm etmek = Sözü bitirmek. Söze nihayet vermek. 3. Kur’an-ı Kerîm’i tamamen okuyup bitirme, başından sonuna kadar okuma: Ramazanda Kurân-ı Kerîm’i hatmedeceğim. Bir hatim indireceğim. 4. Okuma dersi olarak Kur’an-ı Kerîm’i okuyup bitirme: Bir senede hatmetti: Hatm-I Kur’ An = Kur’an hatmi. Hatm-i kelim = Söz hatmi, sözü bitirme.