Elmas ve değerli taşları ölçmede kullanılan ‘kırat’ın bir birimi 200 miligrama (0,200 gram) eşittir. Yani 20 gramlık bir elmasınız varsa, bu 100 kıratlık bir elmastır. Doğada bulunan elmasın büyüklüğü çok seyrek olarak bir santimetrenin üzerindedir. Bugüne kadar bulunan en büyük elmas 3.106 kıratlık ‘Cullian’dır. Bundan 530 ve 517 kıratlık iki büyük ve 100 küçük elmas işlenmiştir.
Altında kullanılan ‘kırat’ veya ‘ayar’ ise altının saflığını gösterir. 24 kırat (ayar) altın, içinde karışık başka bir metal olmayan yüzde yüz saf altındır. Tamamen saf altın çok yumuşak olduğundan genellikle bakır veya gümüş ile karıştırılır. Her bir kırat (ayar) altının tümünün 24’de biridir. Örneğin bir bileziğin 24’de 18’i altın, 24’de 6’sı da gümüşten yapılmışsa, o bilezik 18 kırat (ayar) altındır.
Altını Ölçmede kullanılan bu komik sistem, yaklaşık bin yıl evvelki Almanların Mark isimli bir altın parasından kaynaklanmaktadır. Tamamen saf altından yapılan bu para 4,8 gramdı ve elmas ölçü biriminde ağırlığına göre 24 kırat ediyordu. Sonradan içine başka maddeler karıştırıldıkça içindeki altın miktarına bağlı olarak kırat ölçüsü düşürüldü.
Altın beyaz, kırmızı, sarı gibi çeşitli renklerde beğenimize sunulur. Altın, bakır ile karıştırılmışsa ‘kırmızı altın’, gümüş ile karıştırılmışa ‘sarı altın’, nikel veya platin gibi metaller içeriyorsa ‘beyaz altın’ adı verilir.
Konum: Karayip Denizinde ada, Porto Riko’nun doğusunda yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 18 15 Kuzey enlemi, 63 10 Batı boylamı.
Harita konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: toplam: 102 km².
Kara: 102 km².
Su: 0 km².
Sınırları: 0 km.
Sahil şeridi: 61 km.
İklimi: Tropikal iklim.
Arazi yapısı: Zemininde kireç taşı bulunan yassı bir mercan adası.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m; en yüksek noktası: Crocus Tepesi 65 m.
Doğal kaynakları: tuz, balık, ıstakoz.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %0.
Otlaklar: %0.
Ormanlık arazi: %0.
Diğer: %100 (genellikle kayalıklardan oluşur) (2005).
Doğal afetler: Tropikal fırtınalar yaygındır. (Temmuz - Ekim).
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 13,477 (Temmuz 2006 verileri).
Yaş yapısı: 0-14 yaş: %22.8 (erkek 1,557; kadın 1,510).
15-64 yaş: %70.4 (erkek 4,878; kadın 4,608).
65 yaş ve üzeri: %6.9 (erkek 412; kadın 512) (2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %1.57 (2006 verileri).
Mülteci oranı: 6.9 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.03 erkek/kadın.
15 yaş altı: 1.03 erkek/kadın.
15-64 yaşlarında: 1.06 erkek/kadın.
65 yaş ve üzeri: 0.81 erkek/kadın.
Toplam nüfusta: 1.03 erkek/kadın (2006 verileri).
Bebek ölüm oranı: 20.32 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 verileri).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 77.28 yıl.
Erkeklerde: 74.35 yıl.
Kadın: 80.3 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 1.73 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
Ulus: Anguilla.
Dinler: Anglikan %29.
Dil: İngilizce (resmi).
Okur yazar oranı: 12 yaş ve üzeri bilgiler.
Toplam nüfus: %95.
erkekler: %95.
kadınlar:: %95 (1984 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Anguilla.
Başkenti: Pago Pago.
Milli bayram: Anguilla Günü, 30 Mayıs.
Anayasa: 1 Nisan 1982; 1990’da değiştirilmiştir.
Hukuk sistemi: İngiliz hukuku temel alınmıştır.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), OECS (Doğu Karayip Devletleri Teşkilatı), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu).
Ekonomik Göstergeler
Ekonomiye genel bakış: Anguilla kısıtlı miktarda doğal kaynaklara sahiptir, ekonomisi konfor turizmi, ıstakoz ürünleri, mültecilerden gelen para havaleleri sayesinde gelişme göstermiştir.
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi: - 108.9 milyon $ (2004 verileri).
GSYİH (Reel Büyüme): %10.2 (2004 verileri).
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %5.3.
İş gücü: 6,049 (2001).
Sektörlere göre işgücü dağılımı: ticaret %36, hizmet %29, inşaat %18, taşımacılık %10, imalat %3, tarım/balıkçılık/ormancılık/madencilik %4.
İşsizlik oranı: %8 (2002 verileri).
Bütçe: gelirler: 22.8 milyon $; Giderler: 22.5 milyon $.
Endüstri: Turizm, tekne yapımı, denizaşırı finansal hizmetler.
Endüstrinin büyüme oranı: %3.1 (1997 verileri).
Tarım: Az miktarda tütün, sebzeler; büyük baş hayvanlar.
İhracat tutarı: 14.56 mily
Konum: Karayipler, Karayip Denizi ve Kuzey Atlas Okyanusu arasında bulunan bir ada, Porto Riko’nun güney doğusunda yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 17 03 Kuzey enlemi, 61 48 Batı boylamı.
Harita konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: toplam: 442.6 km² (Antigua 281 km² ; Barbuda 161 km²).
Kara: 442.6 km².
Su: 0 km².
Sınır komşuları: 0 km.
Kıyı şeridi: 153 km.
İklimi: tropikal deniz iklimi.
Arazi yapısı: Daha fazla yassı olan kireçtaşı ve mercan adaları, birkaç volkanik arazi bulundururlar.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m; en yüksek noktası: Boggy Doruğu 402 m.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %18.
Otlaklar: %9.
ormanlık: %11.
Diğer: %62 (2005 verileri).
Doğal afetler: Tropikal fırtınalar (Temmuz - Ekim arası); periyodik kuraklıklar.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 69,108 (Temmuz 2006 verileri).
Yaş yapısı: 0-14 yaş: %27.6 (erkek 9,716; kadın 9,375).
15-64 yaş: %68.5 (erkek 23,801; kadın 23,524).
65 yaş ve üzeri: %3.9 (erkek 1,020; kadın 1,672) (2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.55 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -6.08 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.05 erkek/kadın.
15 yaş altı: 1.04 erkek/kadın.
15-64 yaşlarında: 1.01 erkek/kadın.
65 yaş ve üzeri: 0.61 erkek/kadın Toplam nüfusta: 1 erkek/kadın (2006 verileri).
Bebek ölüm oranı: 18.86 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 72.16 yıl.
Erkeklerde: 69.78 yıl.
Kadınlarda: 74.66 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.24 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
Ulus: Antiguanlar, Barbudanlar.
Nüfusun etnik dağılımı: siyahlar, Britanyalılar, Portekizler, Lübnanlılar, Suriyeliler.
Dinler: Anglikan (baskın), diğer Protestanlar, Roman Katolikleri.
Dil: İngilizce (resmi), yerel lehçeler.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler.
Toplam nüfus: %85.8 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Antigua ve Barbuda.
ingilizce: Antigua and Barbuda.
Yönetim biçimi: Anayasal monarşi altında parlamenter demokrasi.
Başkent: Saint John’s.
İdari bölümler: 6 bölge ve 2 bağımlı bölge; Barbuda, Redond, Saint George, Saint John, Saint Mary, Saint Paul, Saint Peter, Saint Philip.
Bağımsızlık günü: 1 Kasım 1981.
Milli bayram: Bağımsızlık Günü, 1 Kasım (1981).
Anayasa: 1 Kasım 1981.
Hukuk sistemi: İngiliz hukuku temel alınmıştır.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Feder
Bal arılarının bal yapma kapasiteleri ise uygun yer bulabildiklerinde bundan çok daha fazladır. İşte arıcılığın felsefesinde de bu yatar. Sen arılara imkan sağla, onlar da hem kendileri hem de senin için bal üretsinler. Arılar kendilerine yetebilecek miktardan 2-3 kat fazla bal üretebildiklerinden arıcılar da kovana şekerli şuruplar koyarak onlara bu ortamı hazırlarlar. Arılar da sonradan ellerinden alınan bu ürün fazlasını dert etmezler.
Arıların balı çiçeklerden topladıkları nektarı ağızlarındaki bir emzimle birleştirip altıgen biçiminde balmumundan yaptıkları hücrelere depoladıklarını biliyoruz. Bu karışımın su oranının yüzde 17’ye kadar düşmesini bekledikten sonra hücrelerin ağızlarını yine bir balmumu tabakası ile kaplarlar. Artık arıcı için mahsul zamanı gelmiştir. Ağzı kapalı hücrelerdeki bal hiç bozulmaz, saklama zamanı süresizdir.
Arılar böcek dünyasının en gelişmiş sosyal hayatına sahiptirler. İşçi arılar dünyaya geldikten sonra bir ay içinde kovanda bir iki günlük sürelerle temizlik, larvaları besleme, balmumu yapma, yiyecek taşıma, muhafızlık gibi değişik görevler yaparlar. Sonra uçuş başlar, çiçekler ziyaret edilir, nektar, polen ve su toplanır.
İşçi arılar çalışma mevsiminde 4-8 hafta yaşarlar. Kış mevsiminde ise arkadan gelen gençler olmadığı için ömürleri 5-7 ay sürebilir. İşçi arılar dişi olmalarına rağmen kısırdırlar, yavru yapma yetenekleri yoktur.
Arılar polenleri, su ile karıştırıp larva halindeki yavruları beslemek için toplarlar. Bir arı kovandan 7 kilometre uzağa gidip, geri dönebilir. Ancak arılar normal olarak kovanlarından ortalama bir kilometre kadar uzaklaşırlar.
Arılar bu yolculuklarında yollarını güneşin pozisyonuna göre saptarlar. Ayrıca yer kürenin manyetik alanına karşı da hassastırlar. Gözleri polarize ışığa karşı o kadar hassastır ki çok kalın bir bulut tabakasının ardından gelen zayıf bir güneş ışığıyla bile kötü havalarda yollarını bulabilirler.
Arılar geceleri ortadan yok olurlar ama uyumazlar. Gece boyu hareketsiz kalarak enerjilerini ertesi günkü yoğun işler için biriktirirler.
Arılar renklerin çoğunu görürler. Işık dağılımında mavi ve ona yakın renkleri daha iyi görürler. Ultraviyole ışınlarına karşı da çok duyarlıdırlar. Ultraviyole ışınlarını çok yansıtan çiçekler onlara daha parlak görünür. Kırmızı rengi hiç ayırt edemezler.
Bize bu derecede faydalı olan arılar etrafımızda dolaştıklarında veya balkonda kahvaltı sefası yaparken reçel tabağına konduklarında çoğu insan huzursuz olur. Bunun nedeni minik arının sokma tehlikesidir. Halbuki arılar sadece iki durumda canlılara saldırır ve sokarlar:
l) Kolonilerine bir tehdit olduğunda korumak için;
2) Korkutuldukları zaman. Bu nedenle arı kovanlarına çok yaklaşmamanız, el kol hareketleri yaparak hızlı hareket etmemeniz önerilir.
Arılar insanı soktuktan sonra genellikle ölürler, çünkü arı tarafından sokulan insan ani bir hareketle arıyı fırlatınca arının iğnesi ile beraber zehir torbası ve ifrazat bezi de yırtılarak arıdan ayrılır ve soktuğu yerde kalır. İlginçtir ki bu kalan zehir torbasındaki kaslar arıdan ayrılsalar bile zehri pompalamaya bir süre devam ederler. Bu nedenle tırnağın ucu ile bir an evvel iğneyi soktuğu yerden çıkarmakta fayda vardır.
Arı zehrine alerjisi olan kimselerde arı sokmaları ağır tepkilere hatta ölüme yol açabilir. Buna karşın arı zehri bazı ağrılı hastalıkların özellikle romatizmanın tedavisinde kullanılır.
Konum: Karayipler’de Karayip Denizinde bir ada Venezuela’nın kuzeyinde yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 12 30 Kuzey enlemi 69 58 Batı boylamı.
Harita konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: toplam: 193 km².
Kara: 193 km².
Su: 0 km².
Sınırlar komşuları: 0 km.
Kıyı uzunluğu: 68.5 km.
İklimi: tropikal deniz.
Arazi yapısı: Sınırlı bitki örtüsüne sahip düz tepelikli bir araziye sahiptir.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m; en yüksek noktası: Jamanota Dağı 188 m.
Toprakları: tarıma elverişli: %10.53.
Otlaklar: %0.
ormanlar: %0.
Diğer: %90 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 0.01 km².
Doğal afetler: Tropikal fırtınalar.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 71891 (Temmuz 2006 verileri).
Yaş yapısı: 0-14 yaşlar: %19.5 (erkek 7175; kadın 6849).
15-64 yaşlar: %68.2 (erkek 23894; kadın 25140).
65 yaşlar ve üzeri: %12.3 (erkek 3616; kadın 5217) (2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.44 (2006 verileri).
Cinsiyet oranı: doğumlar: 1.05 erkek/kadın.
15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın.
15-64 yaşlarında: 0.95 erkek/kadın.
65 yaş ve üzeri: 0.69 erkek/kadın.
Toplam nüfusta: 0.93 erkek/kadın (2006 verileri).
Bebek ölüm oranı: 5.79 ölüm/1000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ulus: Arubalı.
Nüfusun etnik dağılımı: Karayip yerlileri ile beyazların karışımı %80.
Dinler: Roma Katolikleri %82 Protestanlar %8 Hinduistler Müslümanlar Museviler.
Diller: Flemenkçe (resmi) Papiamento (İspanyol Portekiz Hollanda İngiliz lehçesi) İngilizce (yaygın) İspanyolca.
Okur yazar oranı: Toplam nüfus: %97.
Yönetimi
Ülke ismi: Aruba.
Bağımlılık durumu: Hollanda Krallığına bağlıdır.
Yönetim biçimi: parlamenter demokrasi.
Başkent: Oranjestad.
Bağımsızlık günü: yok (Hollanda’ya bağlıdır).
Milli bayram: Bayrak günü 18 Mart.
Anayasa: 1 Ocak 1986.
Hukuk sistemi: Hollanda Medeni hukuku ve İngiliz Genel hukuku temel alınmıştır.
Üye olduğu kuruluşlar: Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı) ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu) Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı) IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü) WCL (Dünya Emek Konfederasyonu) WToO (Dünya Turizm Örgütü).
Ekonomik Göstergeler
Ekonomiye genel bakış: Turizm Aruba ekonomisinin başlıca desteğidir. Offshore bankacılık ve petrol arıtımı da önemli sektörlerdendir.
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3.4 (2005 verileri).
İş gücü: 41500 (2004 verileri).
Sektörlere göre işgücü dağılımı: Genellikle işgücü otel ve restoranlarda toptan - perakende ticarette ve petrol arıtım işlerinde yoğunlaşmıştır.
İşsizlik oranı: %6.9 (2005 verileri).
Endüstri: turizm gemi taşımacılığı petrol arıtımı.
Elektrik üretimi: 770 milyon kWh (2003).
Elektrik üretimi için kaynaklar: Fosil yakıtlar: %100.
Hidro: %0.
Nükleer: %0.
Diğer: %0 (2003).
Elektrik tüketimi: 716.1 milyon kWh (2003).
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2003).
Elektrik ithalatı: 0 kWh (2003).
Tarım ürünleri: aloe; çiftli
Nüfus: 158.739.000.
Yüzölçümü: 3.286.470 km2.
Komşuları: Kuzey’de Fransız Guyana’sı, Surinam, Guyana ve Venezuella, Batı’da Kolombiya, Peru, Bolivya, Paraguay ve Arjantin; Güneyde Uruguay.
Önemli Şehirleri: Sao Paulo, Rio de Janerio, Brasilia, Salvador.
Din: %90 Katolik.
Dil: Portekizce, İspanyolca, Fransızca, İngilizce.
Yönetim Biçimi: Federal Cumhuriyet.
Siyasi Partiler.
Brezilya Demokratik Hareket Partisi.
Tarih: Pedro Alveres Cahrali’n-Portekizli bir gemicidir. 1500’de Brezilya’ya gelen ilk Avrupalı olduğu bilinir. Ülke o zaman çeşitli Kızılderili kabileleri tarafından mesken tutulmuştur. Bu kabilelerin çok az bir kısmı günümüze kadar gelmiştir ve Amazon bölgelerinde yoğunluk kazanırlar. Daha sonraki yüzyıllarda Portekizli koloniciler beraberinde çok sayıda Afrika kölesini getirerek ülkenin içlerine doğru ilerlediler. Kölelik 1888’e kadar devam etti. Napolyo’nun ordusundan kaçan Portekiz kralı 1808 yılında Brezilya’ya gelip, hükümet koltuğuna oturdu. Ülke bu tarihte, 6. Dom Joavo başkanlığında, bir krallık haline geldi. Portekiz’e dönmesinin ardından oğlu Pedro 7 Eylül 1822’de Brezilya’nın bağımsızlığını ilan etti ve imparator ilan edildi. 2.İmparator olan 2. Dom Pedro 1889’da tahttan indirildi ve Brezilya Birleşik Devletleri ismi altında bir cumhuriyet ilan edildi. 1967’de ülkenin ismi Brezilya Federal Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Askeri bir cunta 1930’da iktidarı ele geçirdi, cuntanın başında Getulio Nargas vardı. Bu yönetim 1945’te ordu tarafından devrilinceye kadar sürdü. 1945-64 yılları arasında demokratik rejime geçiş yapıldı, bu zaman diliminde başkent Rio’da Janero’dan Brezilyaya taşındı. 1964 yılında devlet başkanı Joao Belchoir Margues Goulart ülkedeki enflasyonu daha da tırmandıran bir takım ekonomi politikaları yerleştirmeye çalıştı fakat ordunun bir isyanıyla görevden uzaklaştırıldı. Daha sonraki 5 başkan da ordudan gelmiştiler. Bunların döneminde ülkede yoğun bir sansür uygulandı, muhalefet bastırıldı ve çok sayıda işkence davası açıldı.
1974 seçimlerinde resmi muhalefet partisi Millet Meclisi’nde daha fazla sandalye kazandı, yoğun biçimde uygulanan sansür biraz olsun yumuşatıldı. 1930’dan beri iş başına gelen hükümetler endüstriyel ve tanımsal büyümeyi, bunun yanında ülkenin iç bölgelerinde gelişmesini amaçlayan politikalar izlediler. Büyük maden yataklarının keşfi, ülkenin büyük kısmında bulunan tarıma elverişli topraklar ve büyük işgücü kapasitesi ile Brezilya 1970’lerde Latin Amerika’nın bir numaralı endüstriyel gücü oldu, tarımsal üretimi yüksek seviyelere ulaştı. Ne var ki, gelir dağılımındaki eşitsizlik ve enflasyon ciddi ekonomik bunalımlara yol açtı. Brezilya dünyada dış borcu en fazla olan ülkeler arasındadır. 1992 Temmuz’unda ülkenin 44 milyar dolarlık dış borcunun yeniden gözden geçirilmesine karar verildi. 1991’de yapılan nüfus sayımında -50 yılda ilk defa- nüfus artış hızının %2’nin altına düştüğü gözlendi. 1989’da Brezilya, Amazon bölgesi için geniş ölçekli bir çevre programı açıkladı. Bu bir bakıma
Konum: Karayipler’de, Karayip Denizi ve Atlas Okyanusu arasında, Trinidad ve Tabago’nun kuzeyinde yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 12 07 Kuzey enlemi, 61 40 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: 344 km².
Kara komşuları: 0 km.
Kıyı şeridi: 121 km.
İklim: tropikal; kuzeybatıdan daima rüzgarlar esmektedir.
Arazi yapısı: Orta kısmında volkanik özellik taşıyan dağlar yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m.
en yüksek noktası: Saint Catherine Dağı 840 m.
Doğal kaynakları: Kereste, tropikal meyveler.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %5.88.
ekinler: %29.41.
Diğer: %64.71 (2005 verileri).
Doğal afetler: Haziran - Kasım ayları arası kasırga mevsimidir.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 89,703 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.26 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -12.59 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 14.27 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 64.87 yıl.
Erkeklerde: 63.06 yıl.
Kadınlarda: 66.68 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.34 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
Ulus: Grenadalı.
Nüfusun etnik dağılımı: siyahlar %82, kuzey Asyalılar ve Avrupalılar, azınlık olarak Arawaklar/Karayip Kızılderilileri.
Din: Roma Katolikleri %53, Anglikan %13.8, diğer Protestanlar %33.2.
Dil: İngilizce (resmi), Fransız kökenliler.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %96.
erkekler: %96.
kadınlar: %96 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi adı: Grenada.
Yönetim biçimi: Meşruti Monarşi.
Başkent: Saint George’s.
İdari bölümler: 6 bölge ve 1 bağımsız bölge; Carriacou ve Petit Martinique, Saint Andrew, Saint David, Saint George, Saint John, Saint Mark, Saint Patrick.
Bağımsızlık günü: 7 Şubat 1974 (İngiltere’den).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 7 Şubat (1974).
Anayasa: 19 Aralık 1973.
Hukuk sistemi: İngiliz hukuku temel alınmıştır.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAES, NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECS (Doğu Karayip Devletleri Teşkilatı), OPANAL, OPCW (K
Konum: Kuzey Amerika’nın kuzeyinde, Kuzey Buz Denizi ile Atlas Okyanusu arasında, Kanada’nın kuzeyinde yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 72 00 Kuzey enlemi, 40 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Arktik Bölge.
Yüzölçümü: 2,166,086 km².
Kara komşuları: 0 km.
Sınırları: 44,087 km.
İklimi: Kuzey kutbu iklimi. Ortalama sıcaklığın 7 C olmasına karşın iklim kuru ve güneşlidir. Kışlar soğuktur ve buzlu bölgelerde sıcaklık yazın bile donma noktasının altındadır.
Arazi yapısı: Ülkenin beşte dördü buz tabakasıyla kaplı olup adanın ortalarına doğru buzlar bir hayli irtifa kazanır ve ada, kocaman bir beyaz kubbe görünümü alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Gunnbjorn 3,700 m.
Doğal kaynakları: Çinko, kurşun, demir, kömür, molibden, altın, platin, uranyum, balık, fok balığı, balina, hidro enerji, petrol ve doğal gaz.
Coğrafi Not: Grönland Buz Katmanı, Antarktika`dan sonra dünyanın ikinci büyük buz kütlesidir.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 56,361 (Temmuz 2006 verileri) Nüfusun büyük kesimi batı kıyısındaki küçük kasabalarda yaşar.
Nüfus artış oranı: %-0.03 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -8.37 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 15.4 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 69.94 yıl.
Erkeklerde: 66.36 yıl.
Kadınlarda: 73.6 yıl (2006 veriler).
Ortalama çocuk sayısı: 2.4 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 100 (1999).
Ulus: Grönlandalı.
Nüfusun etnik dağılımı: Grönlandalı %88, Danimarka ve diğerleri %12 (Ocak 2000).
Din: Evangelist Luthercilik.
Diller: Grönlandaca (Eskimo dialekti), Danimarkaca, İngilizce.
Yönetimi
Ülke adı: Geleneksel adı: Grönland.
yerel adı: Kalaallit Nunaat.
ingilizce: Greenland.
Bağımsızlık durumu: Grönland, Danimarka Krallığı’na bağlı bir adadır. Grönland’ın savunmasında ve dışişlerinde Danimarka söz sahibi olmakla beraber Grönlandlılar 1979’da yer alan bir anlaşma sonunda içişlerinde krallığa bağlı olmaktan kurtuldular.
Yönetim biçimi: Federal Demokrasi.
Başkent: Nuuk (Godthab).
İdari bölümler: 3 bölge; Avannaa (Nordgronland), Tunu (Ostgronland), Kitaa (Vestgronland).
Bağımsızlık günü: yok (Danimarka Krallığı’na bağlıdır).
Milli bayram: Haziran 21 (en uzun gün).
Anayasa: 5 Haziran 1953 (Danimarka Anayasası).
Hukuk sistemi: Danimarka.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), NC, NIB (İskandinavya Yatırım Bankası).
Ekonomik Göstergeler
Ekonomiye genel bakış: Topraklarının ancak %1’i tarıma elverişli olduğundan buranın yerlileri olan Eskimolar balıkçılık ve avcılıkla geçinmektedir.
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 1.1 milyar $ (2001 veriler).
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.6 (1999 veriler).
İş gücü: 24,500 (1999 veriler).
İşsizlik oranı: %10 (2000 veriler).
Endüstri: Gıda maddeleri, el sanatları, post, küçük tersaneler.
Elektrik üretimi: 295 milyon kWh (2004).
Elektrik tüketim
Cuma-Arapça-toplama, toplanma)
Cumartesi-Arapça-(ertesi - Türkçe)
Pazar-Farsça-(ba = yemek, zar = yer)
Pazartesi-Farsça-(ertesi - Türkçe)
Salı-İbrânice-(üçüncü)
Çarşamba-Farsça-(cehar şenbe = dördüncü gün)
Perşembe-Farsça-(penç şenbe = beşinci gün)
Günümüzde kullandığımız ay isimlerinin geldikleri yerler de karışık. Hicri takvimdeki Arabi ay isimlerinin bugün hiçbirini kullanmamamıza rağmen yine de Şubat, Nisan, Haziran, Temmuz ve Eylül aylarının isimlerinin kökenleri Arapça ve Süryanice, Kasım ayının ise Arapça.
İşin daha ilginç yanı bunlardan Şubat, Nisan, Temmuz ve Eylül hemen hemen aynı telaffuzla Yahudi takviminde de yer alıyorlar. Gelin ayların isimleri ve kökenlerine bir göz atalım.
Ocak = Türkçe (Kışın evlerde ateş yakılan yer)
Şubat = Süryanice
Mart = Latince (Maritus - mitolojik isim Mars’tan)
Nisan = Süryanice
Mayıs = Latince (Tanrıça Maria’nın ayı)
Haziran = Süryanice
Temmuz = Arapça / Süryanice
Ağustos = Latince (Roma İmparatoru Augustus’un adından)
Eylül = Süryanice
Ekim = Türkçe (Toprağı ekmekten)
Kasım = Arapça (Bölen)
Aralık = Türkçe (İki zaman dilimi arası)
Konum: Güney Afrika’da, Afrika kıtasının güney kısmında yer alır.
Coğrafi konumu: 29 00 Güney enlemi, 24 00 Doğu boylamı.
Haritadaki konumu: Afrika.
Yüzölçümü: 1,219,912 km².
Sınırları: toplam: 4,862 km.
sınır komşuları: Botsvana 1,840 km, Lesotho 909 km, Mozambik 491 km, Namibya 967 km, Svaziland 430 km, Zimbabve 225 km.
Sahil şeridi: 2,798 km.
İklimi: Çoğunlukla yarı çöl iklimi, doğu kıyısında subtropikal iklim görülür.
Arazi yapısı: İç kısımdaki geniş platolar engebeli tepeler ve dar kıyı ovaları ile arazi yapısını oluşturur.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Njesuthi 3,408 m.
Doğal kaynakları: Altın, krom, antimon, kömür, demir, manganez, nikel, fosfat, kalay, uranyum, değerli taşlar, platin, bakır, vanadyum, tuz, doğal gaz.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %12.1.
daimi ekinler: %0.79.
Diğer: %87.11 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 14,980 km² (2003 verileri).
Doğal afetler: Uzun süreli kuraklıklar.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 44,187,637 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %-0.4 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -0.16 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 60.66 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 42.73 yıl.
Erkeklerde: 43.25 yıl.
Kadınlarda: 42.19 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.2 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %21.5 (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 5.3 milyon (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 370,000 (2003 verileri).
Ulus: Güney Afrikalı.
Nüfusun etnik dağılımı: zenci %75.2, beyaz %13.6, Hintli %2.6, diğer.
Din: Hıristiyan %68, Müslüman %2, Hindu %1.5, yerel inançlar ve animizm %28.5.
Diller: 11 resmi dil: Afrikanca, İngilizce, Ndebele, Pedi, Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa, Zulu.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %86.4.
erkekler: %87.
kadınlar: %85.7 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Güney Afrika Cumhuriyeti.
kısa şekli : Güney Afrika.
Eski adı: Güney Afrika Birliği.
kısaltma: RSA.
ingilizce: South Africa.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Pretoria.
İdari bölümler: 9 bölge; Doğu Cape, Serbest Bölge, Gauteng, KwaZulu-Natal, Mpumalanga, Kuzey Batı, Kuzey Cape, Kuzey Eyaleti, Batı Cape.
Bağımsızlık günü: 31 Mayıs 1910 (İngiltere’den).
Milli bayram: Özgürlük Günü, 27 Nisan (1994).
Anayasa: 10 Aralık 1996.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), BIS (Uluslararası İmar Bankası), C, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Ulusla
Konum: Güney Amerika’nın Kuzeyinde, Kuzey atlas Okyanusu kıyısında, Surinam ile Venezuela arasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 5 00 Kuzey enlemi, 59 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Güney Amerika.
Yüzölçümü: 214,970 km².
Sınırları: Toplam
2,949 km.
sınır komşuları: Brezilya 1,606 km, Surinam 600 km, Venezuela 743 km.
Sahil şeridi: 459 km.
İklimi: tropikal; sıcak, nemli, kuzeydoğu rüzgarının etkisi ile değişiklik gösterir.
Arazi yapısı: Genellikle engebeli yüksek ovalar, alçak kıyı arazileri, kuzeyde savanlardan oluşur.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Roraima Dağı 2,835 m.
Doğal kaynakları: Boksit, altın, elmas, kereste, karides, balık.
Arazi kullanımı: İşlenebilir topraklar: %2.23.
daimi ekinler: %0.14.
Diğer: %97.63 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 1,500 km² (2003 verileri).
Doğal afetler: Yağmur sezonu boyunca beklenmedik su baskınları.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 767,245 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.25 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -7.49 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 32.19 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 65.86 yıl.
Erkeklerde: 63.21 yıl.
Kadınlarda: 68.65 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.04 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %2.5 (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 11,000 (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,100 (2003 verileri).
Ulus: Guyanalı.
Nüfusun etnik dağılımı: Doğu Hindistanlı %49, siyah ırk %32, melez %12, Kızılderili %6, beyaz ve Çinliler %1.
Din: Hıristiyan %50, Hindu %33, Müslüman %9, diğer %8.
Diller: İngilizce, Kızılderili lehçeleri, Creole, Hindu, Urdu.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %98.8.
erkekler: %99.1.
kadınlar: %98.5 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Guyana Cumhuriyeti.
kısa şekli : Guyana.
Eski adı: İngiliz Guyanası.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Georgetown.
İdari bölümler: 10 bölge; Barima-Waini, Cuyuni-Mazaruni, Demerara-Mahaica, Doğu Berbice-Corentyne, Essequibo Adaları-Batı Demerara, Mahaica-Berbice, Pomeroon-Supenaam, Potaro-Siparuni, Upper Demerara-Berbice, Upper Takutu-Upper Essequibo.
Bağımsızlık günü: 26 Mayıs 1966 (İngiltere’den).
Milli bayram: Cumhuriyet Günü, 23 Şubat (1970).
Anayasa: 6 Ekim 1980.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslarar
Konum: Batı Avrupa, Kuzey Denizi kıyısında, Belçika ve Almanya arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 52 30 Kuzey enlemi, 5 45 Doğu boylamı.
Haritadaki konumu: Avrupa.
Yüzölçümü: 41,526 km².
Sınırları: toplam: 1,027 km.
sınır komşuları: Belçika 450 km, Almanya 577 km.
Sahil şeridi: 451 km.
İklimi: Ilıman; deniz iklimi, yazlar serin ve kışlar ılıman geçer.
Arazi yapısı: Çoğunlukla kıyı bölgesinde alçak ovalar ve düzlükler, güneydoğuda tepelikler yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Prins Alexanderpolder -7 m; en yüksek noktası: Vaalserberg 322 m.
Doğal kaynakları: Doğal gaz, petrol, işlenebilir arazi.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %21.96.
daimi ekinler: %0.77.
Diğer: %77.27 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 5,650 km² (2005 verileri).
Doğal afetler: Su baskınları.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 16,491,461 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.49 (2006 verileri).
Mülteci oranı: 2.72 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 4.96 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 78.96 yıl.
Erkeklerde: 76.39 yıl.
Kadınlarda: 81.67 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 1.66 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.2 (2001 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 (2003 verileri).
Ulus: Hollandalı.
Nüfusun etnik dağılımı: Hollandalı %91, Faslı, Türk ve diğer %9.
Din: Roma Katolikleri %31, Protestan %21, Müslüman %4.4, diğer %3.6, inançsız %40.
Dil: Flemenkçe.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %99 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Hollanda Krallığı.
kısa şekli : Hollanda.
Yerel tam adı: Koninkrijk der Nederlanden.
yerel kısa şekli: Nederland.
ingilizce: Netherlands.
Yönetim biçimi: Meşruti Krallık.
Başkent: Amsterdam - Den Haag.
İdari bölümler: 12 bölge; Drenthe, Flevoland, Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland, Zuid-Holland.
Bağımlı toprakları: Aruba, Hollanda Antilleri.
Bağımsızlık günü: 1579 (İspanya’dan).
Milli bayram: Kraliçe günü, 30 Nisan.
Anayasa: 1814; bir çok kez yenilenmiştir, son düzenlenme tarihi 17 Şubat 1983.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), Benelux (Belçika, Hollanda, Lüksemburg Ekonomik Birliği), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), EMU (Avrupa Ekonomi ve Para Birliği), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), Avrupa Birliği, FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-
Konum: Güneybatı Avrupa, Biskay Körfezi, Akdeniz, Kuzey Atlas Okyanusu kıyısında ve Pyrenees Dağları sınırında, Fransa’nın güneybatısında yer alır.
Coğrafi konumu: 40 00 Kuzey enlemi, 4 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Avrupa.
Yüzölçümü: 504,782 km².
Sınırları: toplam: 1,917.8 km.
sınır komşuları: Andorra 63.7 km, Fransa 623 km, Cebelitarık 1.2 km, Portekiz 1,214 km, Fas (Ceuta) 6.3 km, Fas (Melilla) 9.6 km.
Sahil şeridi: 4,964 km.
İklimi: Ilıman.
Arazi yapısı: Geniş, düz platolar engebeli tepeliklerle çevrilidir, dağlar kuzeyde yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m.
en yüksek noktası: Pico de Teide Tepesi (Kanarya Adalarında) 3,718 m.
Doğal kaynakları: Kömür, linyit, demir, uranyum, cıva, alçıtaşı, çinko, kurşun, tungsten, bakır, kaolin, potas, hidro enerji, işlenebilir arazi.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %27.18.
daimi ekinler: %9.85.
Diğer: %62.97 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 37,800 km² (2003 verileri).
Doğal afetler: Periyodik kuraklıklar.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 40,397,842 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.13 (2006 verileri).
Mülteci oranı: 0.99 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 4.37 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 79.65 yıl.
Erkeklerde: 76.32 yıl.
Kadınlarda: 83.2 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 1.28 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.7 (2001 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 140,000 (2001 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,000 (2003 verileri).
Ulus: İspanyol.
Nüfusun etnik dağılımı: Akdeniz ve Nord uluslarının karışımından oluşuyor.
Din: Roma Katolikleri %94, diğer %6.
Diller: Castilia İspanyolca’sı (resmi) %74, Catalan %17, Galician %7, Basque %2.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %97.9.
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: İspanya Krallığı.
kısa şekli : İspanya.
yerel kısa şekli: Espana.
ingilizce: Spain.
Yönetim biçimi: Meşruti Krallık.
Başkent: Madrid.
İdari bölümler: 17 özerk bölge; Andalucia, Aragon, Asturias, Baleares (Balearic Adaları), Canarias (Canary Adaları), Cantabria, Castilla-La Mancha, Castilla y Leon, Cataluna, Communidad Valencian, Extremadura, Galicia, La Rioja, Madrid, Murcia, Navarra, Pais Vasco (Basque Bölgesi).
Bağımsızlık günü: 1492.
Milli bayram: İspanya Günü, 12 Ekim.
Anayasa: 6 Aralık 1978.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankas
Konum: Karayipler, Karayip Denizinde Ada, Küba’nın güneyi.
Coğrafi konumu: 18 15 Kuzey enlemi, 77 30 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: 10,991 km².
Sınırları: 0 km.
Sahil şeridi: 1,022 km.
İklimi: tropikal; sıcak, nemli hava etkindir, iç kısımlarda ılıman iklim görülür.
Arazi yapısı: Arazisi çoğunlukla dağlıktır, kıyıda dar ovalar vardır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m.
en yüksek noktası: Mavi Dağ 2,256 m.
Doğal kaynakları: Boksit, alçıtaşı, kireçtaşı.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %15.83.
daimi ekinler: %10.01.
Diğer: %74.16 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 250 km²(2002 verileri).
Doğal afetler: Temmuz - Kasım ayları arasında kasırgalar.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 2,758,124 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.8 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -6.27 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 15.98 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 73.24 yıl.
Erkeklerde: 71.54 yıl.
Kadınlarda: 75.03 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.41 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı %1.2 (2003 tahmini).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 22,000 (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 900 (2003 verileri).
Ulus: Jamaikalı.
Nüfusun etnik dağılımı: Siyah ırk %90.9, Doğu Hindistanlı %1.3, beyaz ırk %0.2, Çinli %0.2, melez %7.3, diğer %0.1.
Din: Protestan %61.3, Roma Katolikleri %4, diğer %34.7.
Diller: İngilizce, Creole.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %87.9.
erkekler: %84.1.
kadınlar: %91.6 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Jamaika.
ingilizce: Jamaica.
Yönetim biçimi: Meşruti Monarşi.
Başkent: Kingston.
İdari bölümler: 14 bölge; Clarendon, Hanover, Kingston, Manchester, Portland, Saint Andrew, Saint Ann, Saint Catherine, Saint Elizabeth, Saint James, Saint Mary, Saint Thomas, Trelawny, Westmoreland.
Bağımsızlık günü: 6 Ağustos 1962 (İngiltere’den).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, Ağustosun birinci Pazartesi (1962).
Anayasa: 6 Ağustos 1962.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-15, G-19, G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Ö
Tedavi için gerekli malzeme : Adaçayı, su.
Hazırlanışı : 4 bardak suya 2 tutam adaçayı konur. 10 dakika kaynatıldıktan sonra süzülür. Ilıdıktan sonra gargara yapılır.
Aslında Latince çatal anlamına gelen kelime, çiftçilerin hasadı havaya atıp savurmada kullandıkları dev çatalların isminden türemiştir. Bunların çok küçükleri Türkiye’de Çatal Höyük’de yapılan kazılarda bulunmuş ama ne işe yaradıkları, milattan 400 yıl öncesinde sofralarda yemek yemede kullanılıp kullanılmadıkları tam anlaşılamamıştır.
Çatal konusunda kesin bilinen bir şey, ilk defa 11. yüzyılda Toskana’da (İtalya) ortaya çıktığıdır. İki uçlu olan bu çatallara insanlar “Tanrının bahşettiği yiyecek yine Tanrının verdiği parmaklarla yenilebilir” diye şiddetle karşı çıktılar.
İnsanların yüzyıllar boyu süren, yemek yerken çatal kullanmaya karşı direnme gibi tavırların tarihte örneği azdır. 17. Yüzyıla kadar süren bu direnmenin bir başka cephesi daha vardı. Yiyeceği bıçakla tutup, ısırarak yemeye alışmış erkekler çatal kullanmayı kadınsı bir davranış olarak görüyorlardı.
Bu arada Fransız ihtilalinin biraz öncesinde Fransa’da yavaş yavaş dört uçlu çatallar kullanılmaya başlandı. Zamanla çatal kullanmak lüks, asalet ve statü göstergesi oldu. Çatalla birlikte sofralarda her insan için ayrı tabak ve bardak kullanmak adeti de gelişti, toplumun tüm sınıflarına ve giderek dünyanın diğer yerlerine de yayıldı.
Kaşığın kullanılmaya başlanması ise tarih kadar eskidir. İnsanlar, çatala karşı gösterdikleri direnci kaşığa göstermemişlerdir. Bu, şüphesiz sıvı bir şey içmek için eli kullanmanın iyi bir alternatif olmamasından kaynaklanmıştır.
En eski zamanlara ait kazılarda bile, taş, kemik, ağaç veya madenden yapılmış kaşık veya benzeri şeylere rastlanmaktadır. Kaşıktaki en önemli gelişmeler sapının şeklinde olmuştur.
Aslında Latince çatal anlamına gelen kelime, çiftçilerin hasadı havaya atıp savurmada kullandıkları dev çatalların isminden türemiştir. Bunların çok küçükleri Türkiye’de Çatal Höyük’de yapılan kazılarda bulunmuş ama ne işe yaradıkları, milattan 400 yıl öncesinde sofralarda yemek yemede kullanılıp kullanılmadıkları tam anlaşılamamıştır.
Çatal konusunda kesin bilinen bir şey, ilk defa 11. yüzyılda Toskana’da (İtalya) ortaya çıktığıdır. İki uçlu olan bu çatallara insanlar ‘Tanrının bahşettiği yiyecek yine Tanrının verdiği parmaklarla yenilebilir’ diye şiddetle karşı çıktılar.
İnsanların yüzyıllar boyu süren, yemek yerken çatal kullanmaya karşı direnme gibi tavırların tarihte örneği azdır. 17. Yüzyıla kadar süren bu direnmenin bir başka cephesi daha vardı. Yiyeceği bıçakla tutup, ısırarak yemeye alışmış erkekler çatal kullanmayı kadınsı bir davranış olarak görüyorlardı.
Bu arada Fransız ihtilalinin biraz öncesinde Fransa’da yavaş yavaş dört uçlu çatallar kullanılmaya başlandı. Zamanla çatal kullanmak lüks, asalet ve statü göstergesi oldu. Çatalla birlikte sofralarda her insan için ayrı tabak ve bardak kullanmak adeti de gelişti, toplumun tüm sınıflarına ve giderek dünyanın diğer yerlerine de yayıldı.
Kaşığın kullanılmaya başlanması ise tarih kadar eskidir. İnsanlar, çatala karşı gösterdikleri direnci kaşığa göstermemişlerdir. Bu, şüphesiz sıvı bir şey içmek için eli kullanmanın iyi bir alternatif olmamasından kaynaklanmıştır.
En eski zamanlara ait kazılarda bile, taş, kemik, ağaç veya madenden yapılmış kaşık veya benzeri şeylere rastlanmaktadır. Kaşıktaki en önemli gelişmeler sapının şeklinde olmuştur.
Konum: Orta Amerika’da, Karayip Denizi ve Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, Kolombiya ve Kosta Rika arasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 9 00 Kuzey enlemi, 80 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: 78,200 km².
Sınırları: toplam: 555 km.
sınır komşuları: Kolombiya 225 km, Kosta Rika 330 km.
Sahil şeridi: 2,490 km.
İklimi: Tropikal deniz iklimi, sıcak, nemli, bulutlu; Mayıs - Ocak ayları arasında uzun süreli yağmur mevsimi, Ocak - Mayıs ayları arasında ise kısa kuru mevsim yaşanır.
Arazi yapısı: İç kısımda daha fazla dik ve engebeli dağlar, yüksek ovalar, kıyı kesiminde geniş ovalar ve engebeli tepelikler yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m.
en yüksek noktası: Chiriqui Yanardağı 3,475 m.
Doğal kaynakları: Bakır, maun ormanları, karides, hidro enerji.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %7.
daimi ekinler: %2.
Otlaklar: %20.
Ormanlık arazi: %44.
Diğer: %27 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 320 km² (1993 verileri).
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 2,845,647 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %1.3 (2001 verileri).
Mülteci oranı: -1.1 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Yeni doğanlarda ölüm oranı: 20.18 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 75.68 yıl.
Erkeklerde: 72.94 yıl.
Kadınlarda: 78.53 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.27 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %1.54 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 24,000 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,200 (1999 verileri).
Ulus: Panamalılar.
Nüfusun etnik dağılımı: melez %70, Kızılderili ve Batı Hindistanlıların karışımı %14, beyaz %10, Kızılderili %6.
Din: Roma Katolikleri %85, Protestanlar %15.
Diller: İspanyolca (resmi), İngilizce %14.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %90.8.
erkekler: %91.4.
kadınlar: %90.2 (1995 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Panama Cumhuriyeti.
kısa şekli : Panama.
Yerel tam adı: Republica de Panama.
yerel kısa şekli: Panama.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Panama.
İdari bölümler: 9 eyalet ve bir bölge; Bocas del Toro, Chiriqui, Cocle, Colon, Darien, Herrera, Los Santos, Panama, San Blas ve Veraguas.
Bağımsızlık günü: 3 Kasım 1903.
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 3 Kasım (1903).
Anayasa: 11 Ekim 1972; 1978, 1983 ve 1994 yıllarında önemli düzeltmeler yapılmıştır.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CCC, ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararas
Konum: Orta Güney Amerika, Arjantin’in kuzeydoğusunda yer alır.
Coğrafi konumu: 23 00 Güney enlemi, 58 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Güney Amerika.
Yüzölçümü: 406,750 km².
Sınırları: toplam: 3,920 km.
sınır komşuları: Arjantin 1,880 km, Bolivya 750 km, Brezilya 1,290 km.
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili).
Denizleri: yok (kara ile çevrili).
İklimi: Subtropikalden ılımana değişiklik gösterir.
Arazi yapısı: Rio Paraguay’ın doğusunda çimenli ovalar ve ağaçlı tepelikler yer alır; Rio Paraguay’ın batısındaki Gran Chaco bölgrsi genel olarak alçaktır, nehrin bir yakasında bataklıklar, diğer tarafında ise seyrek ormanlar ve dikenli çalılıklar yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Rio Paraguay kavşağı ve Rio Parana 46 m.
en yüksek noktası: Cerro Pero (Cerro Tres Kandu) 842 m.
Doğal kaynakları: Hidro enerji, kereste, demir, manganez, kireçtaşı.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %6.
daimi ekinler: %0.
Otlaklar: %55.
Ormanlık arazi: %32.
Diğer: %7 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 670 km² (1993 verileri).
Doğal afetler: Su baskınları, düzensiz akan nehirlerin ortaya çıkardığı çamurlar.
Coğrafi Not: Kara ile çevrili; Arjantin, Bolivya, ve Brezilya arasında yer alır.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 5,734,139 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %2.6 (2001 verileri).
Mülteci oranı: -0.09 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 29.78 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 73.92 yıl.
Erkeklerde: 71.44 yıl.
Kadınlarda: 76.52 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 4.11 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.11 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 3,000 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 220 (1999 verileri).
Ulus: Paraguaylı.
Nüfusun etnik dağılımı: melez %95.
Din: Roma Katolikleri %90, Mennonite, ve diğer Protestanlar.
Diller: İspanyolca (resmi), Guarani (resmi).
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %92.1.
erkekler: %93.5.
kadınlar: %90.6 (1995 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Paraguay Cumhuriyeti.
kısa şekli : Paraguay.
Yerel tam adı: Republica del Paraguay.
yerel kısa şekli: Paraguay.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Asuncion.
İdari bölümler: 17 bölge ve 1 başkent; Alto Paraguay, Alto Parana, Amambay, Asuncion, Boqueron, Caaguazu, Caazapa, Canindeyu, Central, Concepcion, Cordillera, Guaira, Itapua, Misiones, Neembucu, Paraguari, Presidente Hayes, San Pedro.
Bağımsızlık günü: 14 Mayıs 1811 (İspanya’dan).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 14 Mayıs (1811).
Anayasa: 20 Haziran 1992.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı),
yıldırımsavar
Yıldırımların zararını önlemekte kullanılan, ucunda bakır veya platin bulunan, 5-10 metre uzunluğunda demir çubuk ve bununla toprak veya kuyu arasında çekilen bakır telden oluşan koruma aracı.
Konum: Güney Amerika’nın batısında, Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, Şili ile Ekvator arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 10 00 Güney enlemi, 76 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Güney Amerika.
Yüzölçümü: 1,285,220 km².
Sınırları: toplam: 5,536 km.
sınır komşuları: Bolivya 900 km, Brezilya 1,560 km, Şili 160 km, Kolombiya 1,496 km, Ekvator 1,420 km.
Kıyı şeridi: 2,414 km.
İklimi: Doğuda tropikal, batıda kuru çöl iklimi hakimdir, Andlarda ılımandan çok soğuğa iklim değişikliği görülür.
Arazi yapısı: Batıda kıyı ovaları, orta kısımlarda yüksek ve engebeli Andlar, doğuda Amazon ormanları yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m.
en yüksek noktası: Nevado Huascaran 6,768 m.
Doğal kaynakları: Bakır, gümüş, altın, petrol, kereste, balık, demir, kömür, fosfat, potas, hidro enerji.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3.
daimi ekinler: %0.
Otlaklar: %21.
Ormanlık arazi: %66.
Diğer: %10 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 12,800 km² (1993 verileri).
Doğal afetler: Deprem, su baskınları, heyelanlar, volkanik aktivite.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 27,483,864 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %1.7 (2001 verileri).
Mülteci oranı: -1.08 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 39.39 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 70.3 yıl.
Erkeklerde: 67.9 yıl.
Kadınlarda: 72.81 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.96 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.35 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 48,000 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 4,100 (1999 verileri).
Ulus: Perulu.
Nüfusun etnik dağılımı: Kızılderililer %45, melezler %37, beyazlar %15, zenciler, Japonlar, Çinliler ve diğerleri %3.
Din: Roma Katolikleri %90.
Diller: İspanyolca (resmi), Quechua (resmi), Aymara.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %88.7.
erkekler: %94.5.
kadınlar: %83 (1995 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Peru Cumhuriyeti.
kısa şekli : Peru.
Yerel tam adı: Republica del Peru.
yerel kısa şekli: Peru.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Lima.
İdari bölümler: 24 bölge; Amazonas, Ancash, Apurimac, Arequipa, Ayacucho, Cajamarca, Callao, Cusco, Huancavelica, Huanuco, Ica, Junin, La Libertad, Lambayeque, Lima, Loreto, Madre de Dios, Moquegua, Pasco, Piura, Puno, San Martin, Tacna, Tumbes, Ucayali.
Bağımsızlık günü: 28 Temmuz 1821 (İspanya’dan).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 28 Temmuz (1821).
Anayasa: 31 Aralık 1993.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), CAN, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-11, G-15, G-19, G-24, G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (U
Konum: Güneybatı Avrupa’da, Kuzey Atlas Okyanusu kıyısında, İspanya’nın batıısnda yer alır.
Coğrafi konumu: 39 30 Kuzey enlemi, 8 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Avrupa.
Yüzölçümü: 92,391 km².
Sınırları: toplam: 1,214 km.
sınır komşuları: İspanya 1,214 km.
Sahil şeridi: 1,793 km.
İklimi: Ilıman deniz iklimi; kuzeyde hava soğuk ve yağışlı, güneyde daha kuru ve ılımandır.
Arazi yapısı: Tagus Nehrinin kuzeyi dağlıktır, güneyde inişli çıkışlı ovalar yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m.
en yüksek noktası: Ponta do Pico 2,351 m.
Doğal kaynakları: Balık, orman, tungsten, demir, uranyum, mermer, işlenebilir arazi, hidro enerji.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %26.
daimi ekinler: %9.
Otlaklar: %9.
Ormanlık arazi: %36.
Diğer: %20 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 6,300 km² (1993 verileri).
Doğal afetler: Azores depreme meyillidir.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 10,066,253 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.18 (2001 verileri).
Mülteci oranı: 0.5 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 5.94 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 75.94 yıl.
Erkeklerde: 72.44 yıl.
Kadınlarda: 79.68 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 1.48 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.74 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 36,000 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 280 (1999 verileri).
Ulus: Portekiz.
Nüfusun etnik dağılımı: Homojen Akdenizliler soyu; sömürgeleştirme döneminde Afrika’dan göç edip yerleşmiş olan zencilerin sayısı 100,000 civarındadır.
Din: Roma Katolikleri %94, Protestanlar (1995).
Diller: Portekizce.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %87.4.
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Portekiz Cumhuriyeti.
kısa şekli : Portekiz.
Yerel tam adı: Republica Portuguesa.
yerel kısa şekli: Portugal.
Yönetim biçimi: Parlamenter Cumhuriyet.
Başkent: Lizbon.
İdari bölümler: 18 bölge ve 2 özerk bölge; Aveiro, Acores (Azores), Beja, Braga, Braganca, Castelo Branco, Coimbra, Evora, Faro, Guarda, Leiria, Lisboa, Madeira, Portalegre, Porto, Santarem, Setubal, Viana do Castelo, Vila Real, Viseu.
Bağımsızlık günü: 1140 (5 Ekim 1910 tarihinde cumhuriyet bağımsızlığını ilan etmiştir).
Milli bayram: Portekiz Günü, 10 Haziran (1580).
Anayasa: 25 Nisan 1976.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), EMU (Avrupa Ekonomi ve Para Birliği), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), A
Şemsiyeler yüzyıllar boyu hep güneşten korunmak için kullanıldı. Bugün bile bazı Afrika kabilelerinde şefin arkasında yürüyen bir şemsiye taşıyıcısı görülmektedir. Hatta İngilizce’de şemsiye anlamındaki ‘umbrella’ kelimesi, Latince gölge anlamına gelen ‘umbra’ kelimesinden türemiştir.
Milattan önce 1200 yıllarına gelindiğinde şemsiye Mısırlılarda biraz dini bir anlam kazandı. Gökyüzünün Tanrının vücudundan yapılmış, dünyayı koruyan bir şemsiye olduğuna inanıyorlardı ve başlarının üzerinde taşıdıkları şemsiye yüksek ahlak sembolü idi.
Romalılar şemsiye kültürünü Mısırlılardan aldılar ama onu hep kadınsı bir sembol olarak gördüler ve erkekler tarafından hiç kullanılmadı. Yağlı kağıttan yapılan şemsiyelerin yağmuru da geçirmediği görülünce, kadınlar tarafından yağmurda da kullanılmaya başlandı. Artık antik tiyatrolarda, yağmurda kadınlar şemsiyeler altında rahat rahat otururlarken, erkekler sırıl sıklam ıslanıyorlardı.
Avrupa’da şemsiyelerin yaygın olarak kullanılmasına 1700’lü yıllarda başlanmıştır. Bu yıllarda şemsiyelerin yünlü kumaşlarının üstü bir çeşit yağ ile sıvanıyordu. Bu yağ kumaşa su geçirmez bir özellik kazandırıyor ve siyah bir renk veriyordu. Siyah renkli bu şemsiyeler erkekler tarafından da benimsendi ve güneş için olan beyaz şemsiyeler kadınların, yağmur için olan siyahlar ise erkeklerin vazgeçilmez aksesuarları oldu.
Bir çeşit yağ ile sıvanan siyah şemsiyeler gerçekten yağmuru hiç geçirmiyorlardı ama ömürleri de pek uzun sürmüyordu. Zamanla daha kaliteli şemsiyeler üretildi, ancak siyah renk su geçirmezliğin bir garantisiymiş gibi algılanmaya devam edildi. Günümüzde yazın şemsiye kullanma adeti pek kalmadı ama yağmurda erkekler siyah şemsiye taşımada hala ısrarlı. Kadınlar ise cıvıl cıvıl renklerdeki şemsiyelerle dolaşıyorlar.
Philip Astley, bugünkü modern sirklerin kurucusu kabul edilir. 1763 yılında kurduğu sirkinde, ana gösteri ata binilerek yapılanlardı. Astley atlar bir daire etrafında döndüklerinde, binicilerin at üzerinde daha rahat ayakta durduklarını bildiğinden, sirk çadırım ve gösteri yerini bir daire oluşturacak şekilde düzenledi ve atların gösteri sırasında, daima daire biçiminde dönmelerini sağladı.
Bir başka sirk sahibi, Antonio Franconi’de, dairenin en uygun çapının yaklaşık 13 metre olduğunu saptadı ki, bu mesafe bugün bile kullanılan ölçüdür.
Son bir not olarak, İngilizce’si ‘circus’ olan sirk kelimesinin, Latince’de daire anlamına gelen, ‘circle’dan türediğini de belirtmeden geçmeyelim.
Konum: Karayipler, Karayip Denizi ve Kuzey Atlas Okyanusu arasında adalar, Venezuela’nın kuzeydoğusunda yer alır.
Coğrafi konumu: 11 00 Kuzey enlemi, 61 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: 5,128 km².
Sınırları: 0 km.
Sahil şeridi: 362 km.
İklimi: tropikal.
Arazi yapısı: Ovalar ve dağlar.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m.
en yüksek noktası: El Cerro del Aripo 940 m.
Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, asfalt.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %14.62.
daimi ekinler: %9.16.
Diğer: %76.22 (2005 verileri).
Sulanan arazi: 40 km² (2003 verileri).
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 1,065,842 (Temmuz 2006 verileri).
Nüfus artış oranı: %-0.87 (2006 verileri).
Mülteci oranı: -11.07 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 25.05 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 66.76 yıl.
Erkeklerde: 65.71 yıl.
Kadınlarda: 67.86 yıl (2006 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 1.74 çocuk/1 kadın (2006 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %3.2 (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 29,000 (2003 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,900 (2003 verileri).
Ulus: Trinidad ve Tobagolu.
Nüfusun etnik dağılımı: zenci %39.5, Doğu Hindistan %40.3, melez %18.4, beyaz %0.6, Çinli ve diğer %1.2.
Din: Roma Katolikleri %29.4, Hindu %23.8, Anglikan %10.9, Müslüman %5.8, Presbyterian %3.4, diğer %26.7.
Diller: İngilizce (resmi), Hindi, Fransızca, İspanyolca, Çince.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %98.6.
erkekler: %99.1.
kadınlar: %98 (2003 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti.
kısa şekli : Trinidad and Tobago.
Yönetim biçimi: Parlamenter demokrasi.
Başkent: Port-of-Spain.
İdari bölümler: 9 bölge, 3 belediye ve 1 semt; Couva/Tabaquite/Talparo, Diego Martin, Mayaro/Rio Claro, Penal/Debe, Princes Town, Sangre Grande, San Juan/Laventille, Siparia, Tunapuna/Piarco.
Bağımsızlık günü: 31 Ağustos 1962 (İngiltere’den).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 31 Ağustos (1962).
Anayasa: 1 Ağustos 1976.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-24, G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Ulusla
Konum: Güney Amerika’nın güneyinde, Güney Atlas Okyanusu kıyısında, Arjantin ile Brezilya arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 33 00 Güney enlemi, 56 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Güney Amerika.
Yüzölçümü: 176,220 km².
Sınırları: toplam: 1,564 km.
sınır komşuları: Arjantin 579 km, Brezilya 985 km.
Sahil şeridi: 660 km.
İklimi: ılıman.
Arazi yapısı: Alçak tepelikler, inişli çıkışlı ovalar, verimli kıyı ovaları.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m.
en yüksek noktası: Cerro Catedral 514 m.
Doğal kaynakları: İşlenebilir arazi, hidro enerji, mineraller.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %7.
daimi ekinler: %0.
Otlaklar: %77.
Ormanlık arazi: %6.
Diğer: %10 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 7,700 km² (1997 verileri).
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 3,360,105 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.78 (2001 verileri).
Mülteci oranı: -0.51 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 14.7 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 75.44 yıl.
Erkeklerde: 72.11 yıl.
Kadınlarda: 78.96 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.36 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.33 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 6,000 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 150 (1999 verileri).
Ulus: Uruguaylı.
Nüfusun etnik dağılımı: buğday %88, melez %8, siyah %4, Kızılderili.
Din: Roma Katolikleri %66, Protestanlar %2, Museviler %1, diğer %31.
Diller: İspanyolca, Portunol, veya Brazilero (Breziya sınırında Portekiz-İspanyolca karışımı).
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %97.3.
erkekler: %96.9.
kadınlar: %97.7 (1995 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Uruguay Cumhuriyeti.
kısa şekli : Uruguay.
Yerel tam adı: Republica Oriental del Uruguay.
yerel kısa şekli: Uruguay.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Montevideo.
İdari bölümler: 19 bölge; Artigas, Canelones, Cerro Largo, Colonia, Durazno, Flores, Florida, Lavalleja, Maldonado, Montevideo, Paysandu, Rio Negro, Rivera, Rocha, Salto, San Jose, Soriano, Tacuarembo, Treinta y Tres.
Bağımsızlık günü: 25 Ağustos 1825 (Brezilya’dan).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 25 Ağustos (1825).
Anayasa: 27 Kasım 1966.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-11, G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü),
Konum: Güney Amerika’nın kuzeyinde, Karayip Denizi ve Kuzey Atlas Okyanusu kıyısında, Kolombiya ile Guyana arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 8 00 Kuzey enlemi, 66 00 Batı boylamı.
Haritadaki konumu: Güney Amerika, Orta Amerika ve Karayipler.
Yüzölçümü: 912,050 km².
Sınırları: toplam: 4,993 km.
sınır komşuları: Brezilya 2,200 km, Kolombiya 2,050 km, Guyana 743 km.
Sahil şeridi: 2,800 km.
İklimi: tropikal.
Arazi yapısı: Kuzeybatıda And Dağları ve Maracaibo ovaları, orta kısımda ovalar, güneydoğuda Guyana dağlık arazisi yer alır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m.
en yüksek noktası: Pico Bolivar (La Columna) 5,007 m.
Doğal kaynakları: Petrol, doğal gaz, altın, boksit, diğer mineraller, değerli taşlar.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %4.
daimi ekinler: %1.
Otlaklar: %20.
Ormanlık arazi: %34.
Diğer: %41 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 1,900 km² (1993 verileri).
Doğal afetler: Su baskınları, toprak kaymaları, periyodik kuraklıklar.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 23,916,810 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %1.56 (2001 verileri).
Mülteci oranı: -0.15 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 25.37 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 73.31 yıl.
Erkeklerde: 70.29 yıl.
Kadınlarda: 76.56 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 2.46 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.49 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 62,000 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 2,000 (1999 verileri).
Ulus: Venezuelalı.
Nüfusun etnik dağılımı: İspanyol, İtalyan, Portekiz, Arap, Alman, Afrikalı, yerli halk.
Din: Roma Katolikleri %96, Protestan %2, diğer %2.
Diller: İspanyolca (resmi), bir takım yerel lehçeler.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: : %91.1.
erkekler: %91.8.
kadınlar: %90.3 (1995 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Venezuela Cumhuriyeti.
kısa şekli : Venezuela.
Yerel tam adı: Republica Bolivariana de Venezuela.
yerel kısa şekli: Venezuela.
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet.
Başkent: Caracas.
İdari bölümler: 23 eyalet,1 federal bölge, ve 1 federal bağımlı; Amazonas, Anzoategui, Apure, Aragua, Barinas, Bolivar, Carabobo, Cojedes, Delta Amacuro, Dependencias Federales, Distrito Federal, Falcon, Guarico, Lara, Merida, Miranda, Monagas, Nueva Esparta, Portuguesa, Sucre, Tachira, Trujillo, Vargas, Yaracuy, Zulia.
Bağımsızlık günü: 5 Temmuz 1811 (İspanya’dan).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 5 Temmuz (1811).
Anayasa: 30 Aralık 1999.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CAN, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 3, G-11, G-15, G-19, G-24, G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma
Konum: Güney Afrika’da, Güney Afrika ile Zambiya arasında yer alır.
Coğrafi konumu: 20 00 Güney enlemi, 30 00 Doğu boylamı.
Haritadaki konumu: Afrika.
Yüzölçümü: 390,580 km².
Sınırları: toplam: 3,066 km.
sınır komşuları: Botsvana 813 km, Mozambik 1,231 km, Güney Afrika 225 km, Zambiya 797 km.
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili).
İklimi: tropikal Arazi yapısı: Yüksek platolar, dağlar.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: 162 m.
en yüksek noktası: Inyangani 2,592 m.
Doğal kaynakları: Kömür, krom, asbest, altın, nikel, bakır, demir, vanadyum, lityum, kalay, platin.
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %7.
daimi ekinler: %0.
Otlaklar: %13.
Ormanlık arazi: %23.
Diğer: %57 (1993 verileri).
Sulanan arazi: 1,930 km² (1993 verileri).
Doğal afetler: Kuraklıklar, su baskınları, fırtınalar.
Coğrafi Not: Kara ile çevrili.
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 11,365,366 (Temmuz 2001 verileri).
Nüfus artış oranı: %0.15 (2001 verileri).
Mülteci oranı: 0 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini).
Bebek ölüm oranı: 62.61 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini).
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 37.13 yıl.
Erkeklerde: 38.51 yıl.
Kadınlarda: 35.7 yıl (2001 verileri).
Ortalama çocuk sayısı: 3.28 çocuk/1 kadın (2001 tahmini).
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %25.06 (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 1.5 milyon (1999 verileri).
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 160,000 (1999 verileri).
Ulus: Zimbabveli.
Nüfusun etnik dağılımı: Afrikalı %98, melez ve Asyalı %1, beyaz %1.
Din: Hıristiyan ve yerel inançların karışımı %50, Hıristiyan %25, yerel inançlar %24, Müslümanlar ve diğer %1.
Diller: İngilizce (resmi), Shona, Sindebele, yerel lehçeler.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler.
Toplam nüfusta: %85.
erkekler: %90.
kadınlar: %80 (1995 verileri).
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Zimbabve Cumhuriyeti.
kısa şekli : Zimbabve.
Eski adı: Güney Rhodesia, Rhodesia.
Yönetim biçimi: Parlamenter Demokrasi.
Başkent: Harare.
İdari bölümler: 8 bölge ve 2 şehir; Bulawayo, Harare, Manicaland, Mashonaland Merkez, Mashonaland Doğu, Mashonaland Batı, Masvingo, Matabeleland Kuzey, Matabeleland Güney, Midlands.
Bağımsızlık günü: 18 Nisan 1980 (İngiltere’den).
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 18 Nisan (1980).
Anayasa: 21 Aralık 1979.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), C, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-15, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Ulus
